Special 80 jaar Oorlog in 80 plekken

Hilversum, 20 september 2018

Special: 80 jaar Oorlog in 80 plekken

Graag willen we je attenderen op de bezienswaardigheden en activiteiten over de tachtigjarige oorlog door heel Nederland. Je kunt ze in je eigen buurt met je leerlingen bezoeken, maar ook verder weg. Het Rijksmuseum en de NTR hebben een mooi leerzaam en leuk project door heel Nederland opgezet met de titel: 8o Jaar Oorlog in 80 plekken. Een geweldig initiatief. Zo gaat de turbulente periode in onze vaderlandse geschiedenis leven voor je leerlingen.

De NTR en het Rijksmuseum hebben de website 80jaaroorlog.nl in april gelanceerd in het Nationaal Militair Museum in Soest. Het is dit jaar 450 jaar geleden dat de Tachtigjarige oorlog (1568-1648) begon. Deze gebeurtenis leidde tot het ontstaan van België en Nederland en is nog steeds van betekenis voor de samenleving van nu. In dat kader worden het hele jaar door in heel Nederland en deels over de grens activiteiten en tentoonstellingen georganiseerd. Een overzicht daarvan is te vinden op 80jaaroorlog.nl. Deze site bevat een landkaart met een overzicht van alle activiteiten en historische locaties tijdens dit herdenkingsjaar: van nagespeelde veldslagen tot theaterstukken en van fietstochten tot lezingen. Zo kan jij met je leerlingen op zoek naar ‘80 Jaar Oorlog’ bij jullie in de buurt en verder weg.

De Tachtigjarige Oorlog was een strijd in de Nederlanden die in 1568 begon en eindigde in 1648, met een tussenliggende vrede (het Twaalfjarig Bestand) van 1609 tot 1621. Het was een strijd tegen Spaanse overheersing en tegelijkertijd een godsdienstoorlog. De oorlog woedde in een van de rijkste Europese gebieden, de Habsburgse of Spaanse Nederlanden en richtte zich tegen een wereldmacht, het Spaanse Rijk onder koning Filips II, landsheer der Nederlanden, en zijn opvolgers Filips III en Filips IV.

Godsdienstoorlog
Aanvankelijk trokken de Lage Landen of de Zeventien Provinciën gezamenlijk op tegen de Spaanse overheerser. Na 1576 groeiden de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden uit elkaar, doordat de Reformatie in het noorden dieper wortel schoot dan in het zuidelijke deel. De val van Antwerpen in 1585 markeerde de scheiding van noord en zuid en in 1588 ontstond in het noorden de calvinistische Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. De Zuidelijke Nederlanden bleven katholiek en onder het bewind van een door de Spaanse koning benoemde landvoogd. Het katholicisme bleef de enige toegestane godsdienst en Brussel bleef het machtscentrum van de Habsburgers. De eerste decennia van de oorlog was de situatie voor de opstandelingen somber. Rond 1590 keerde het tij ten gunste van de Republiek. De Spaanse imperial overstretch (een wereldrijk dat groter is geworden dan het aankan), de militaire leiding van prins Maurits van Oranje en de maritieme expansie gingen ten koste van het Spaanse (koloniale) rijk. De Republiek groeide in de 17e eeuw uit tot een wereldmacht. De Nederlandse Gouden Eeuw brak aan op economisch, politiek, wetenschappelijk en cultureel vlak.

Rijksmuseum met bijzondere kunstwerken
Iedereen heeft wel eens gehoord van deze jarenlange opstand van de Nederlanden onder leiding van Willem van Oranje tegen de Spaanse koning Filips II. Maar wat is de betekenis van die oorlog, waarom is dit conflict voor Nederland belangrijk? In de tentoonstelling 80 Jaar Oorlog laat het Rijksmuseum met bijzondere kunstwerken en spannende voorwerpen zien hoe geweld, opstand en burgeroorlog, terreur en onderdrukking, religieuze vervolgingen en vluchtelingen konden leiden tot het ontstaan van het huidige Nederland en België, zonder dat dit ooit de bedoeling was.

‘Ga 450 jaar terug in de tijd. Beleef veldslagen, ga op zoek naar sporen in het landschap.’

Website 80jaaroorlog.nl
80jaaroorlog.nl bevat een landkaart met een overzicht van alle activiteiten en historische locaties tijdens dit herdenkingsjaar: van nagespeelde veldslagen tot theaterstukken en van fietstochten tot lezingen. Zo kan iedereen op zoek naar ‘80 Jaar Oorlog’ bij hem of haar in de buurt en verder weg. Naast het verkennen van de kaart, kunnen de leerlingen zich rond laten leiden door Hans Goedkoop. In een drietal audiotours - over Oranje, religie en militaire ontwikkelingen - neemt hij de luisteraar mee naar bijzondere activiteiten en plekken in het land.

Samenwerking
80jaaroorlog.nl is een initiatief van de NTR en het Rijksmuseum in samenwerking met het Dordrechts Museum, het Nationaal Militair Museum en Museum Prinsenhof Delft. Diverse lokale comités en organisaties zijn aangehaakt op dit platform. De website staat het hele jaar open voor nieuwe initiatieven die aan de website kunnen worden toegevoegd. Je vindt er een overzicht van alle activiteiten tijdens dit nationale herdenkingsjaar, van nagespeelde veldslagen tot theaterstukken en van bevrijdingsfestivals tot lezingen. Zo ontdekken de leerlingen de Tachtigjarige Oorlog in de buurt of juist verder weg. Het overzicht op de website wordt regelmatig aangevuld.

Televisieserie NTR
Vanaf 28 september komt de NTR met een 7-delige televisieserie ’80 jaar Oorlog’, gepresenteerd door Hans Goedkoop. De serie schetst de ontwikkeling van een relatief kleine opstand naar een grootschalige ‘professionele’ oorlog. Lokale verhalen nemen daarbij een belangrijke plaats in. Voor de jeugd start vanaf 30 september een 7-delige serie ‘Welkom in de 80-jarige oorlog’, een historische comedyserie met bekende acteurs waarin de belangrijkste personen uit die tijd worden geïnterviewd en ze terugblikken op de grote velden zeeslagen.

Een compleet overzicht van alle activiteiten en evenementen over de 80-jarige oorlog vind je op www.80jaaroorlog.nl Met dank aan het Rijksmuseum, NTR en Wikipedia.

Fotocredit Slot Loevestein. In de Tachtigjarige Oorlog vechten Spanjaarden en Staatse troepen om bezit van Slot Loevestein in Poederoijen.